Preparados para mergullar nas tradicións do Nadal en Galicia?
"O Apalpador", de Leandro Lamas
Imos escoitar as voces dos nosos locutores de 3º de Primaria, que nos van descubrir as Tradicións do Nadal en Galicia a través dun novo Podcast de Radio Camosiña.
Queredes saber como se celebra esta época tan especial na nosa terra?
Dende o mítico Apalpador, que visita aos nenos para comprobar se comeron ben durante o ano, ata as entrañables panxoliñas que soan polas rúas ou o Tizón de Nadal, estas Festas en Galicia están cheas de costumes e tradicións.
De cara ás vacacións de Nadal, os Equipos de Dinamización do Galego e Biblioteca, enviámosvos unhas recomendacións de lecturas para que os vosos fillos e fillas, e tamén vós, poidades desfrutar de lecturas en galego, variadas e enriquecedoras.
Como desexo especial para este Nadal, animámosvos a que sigades promovendo o uso da nosa lingua na casa, falando galego no día a día, e así contribuir a manter viva esta riqueza cultural.
Desexámosvos unhas Festas cheas de felicidade e momentos compartidos!
BIBOPALULA é unha nova serie de animación musical en galego protagonizada por catro paxariños: Pegui, Carpin, Robin e Merli, que forman A Banda do Bosque.
Estes amigos curiosos e músicos viven aventuras no bosque mentres interpretan cancións orixinais que introducen aos máis pequenos no ritmo e na melodía, ao tempo que aprenden sobre a natureza, o comportamento das aves, o impacto humano no medio ambiente e, sobre todo, o valor da amizade.
Creada por Laura Mahía e Andrés Mahía, a serie conta con 55 episodios de 5 minutos cada un e está dispoñible gratuitamente en https://www.xabarin.gal/ e nas aplicacións da TVG.
Ademais, 'Bibopalula' incluirá unha unidade didáctica para traballar a música e a lingua galega nas escolas, con actividades que se poderán complementar coa visita dos personaxes aos centros educativos.
Con cancións compostas por Santi Jul e Iván Laxe e as voces de recoñecidos actores galegos como Marta Lado ou Xosé Antonio Touriñán, esta serie busca ser unha porta de entrada ao galego e á música para nenos e nenas.
Os primeiros 20 capítulos xa están dispoñibles nesta proposta innovadora e divertida para toda a familia.
O 25 de Novembro é o Día Internacional contra a Violencia de Xénero.
É un día para pensar e axudar a que as persoas nos tratemos con respecto e con
coidado.
Queremos lembrar que todos, tanto nenas como nenos, mozos e mozas, homes e
mulleres, somos iguais e merecemos ser tratados ben.
A violencia, que é cando alguén fai dano a outra persoa, especialmente ás
mulleres, é un gran problema.
Por iso, se algún día ves a alguén sendo maltratado, é importante que o
contes para que esa persoa non se sinta soa.
No CEIP da Cruz temos claro que temos que aprender a resolver os problemas de
maneira tranquila e sen pelexas, sempre respectando aos demais, e queremos dicirlle
a todas as mulleres que están pasando por momentos difíciles que non están
soas, e que todos podemos axudar a que o maltrato acabe.
É importante que todos defendamos a igualdade e tratemos aos demais con
respecto. Así faremos un mundo mellor para todos!
Aquí quedan unhas cantas actividades para traballar neste día:
Mañá sábado,16 de novembro, haberá unha
gala para celebrar o "Día Internacional do Patrimonio", organizado por PONTE... NAS ONDAS!.
Será un gran
espectáculo con música, contos, teatro e danza, e participarán artistas
como Isabel Risco, Celso Fernández Sanmartín, Chulada da Ponte Velha e
Ailá.
Esta gala pecha as actividades que comezaron en outubro en
distintas cidades de Galicia e Portugal, e a entrada é libre, así que
podedes ir todos os que queirades!
Como sabedes, PONTE... NAS ONDAS! é un proxecto feito para a coidar as nosas tradicións culturais de Galicia e Portugal, para que os nenos e nenas podan aprender delas e que se transmitan de xeración en xeración e non se perdan.
Este proxecto comezou en escolas de Salvaterra de Miño e Monção (en Portugal), pero agora tamén se fai en moitas máis escolas, entre elas, a nosa.
Os nenos e nenas practican as súas tradicións na escola, e tamén usan a radio e as novas tecnoloxías para compartir todo o que aprenden coas súas familias e amigos.
Este pasado 4 de novembro, o CEIP da Cruz estreamos o curso en Ponte... nas Ondas!, aproveitando o Mes da Ciencia en Galego. O alumnado de 5º e 6º de Primaria
gravou o primeiro podcast deste ano.
Tamén informarvos de que hoxe venres, no Centro Veciñal e Cultural de Valadares, en Vigo, haberá unha festa para entregar os premios do certame “As imaxes do Patrimonio”.
Neste acto, o músico Paco Nogueiras fará unha actuación especial.
Se non podedes ir, non vos preocupedes, porque tamén podedes ver o evento en directo a través de Youtube e na web de Ponte... nas Ondas!
En Galicia, as castañas e os castiñeiros teñen moita importancia na nosa cultura e tradición.
As castañas son eses froitos marróns que veñen dentro dun ourizo, e no outono celébrase unha festa moi especial chamada o Magosto.
Nela, xúntanse amigos e familias para asar castañas ao lume e probar o viño novo.
Os castiñeiros, as árbores que dan as castañas, teñen varios nomes en Galicia, como castañeira ou castiñeira, e os lugares onde hai moitos castiñeiros chámanse soutos ou castañares.
Antigamente, os nosos avós collían as castañas vareando as pólas dos castiñeiros cun pau longo para que os ourizos caesen ao chan. Despois, deixábanas secar para comelas durante todo o ano.
Unha curiosidade é que se di que a sombra do castiñeiro é moi fría e que deitarse baixo ela non é boa idea. Tamén se di que, se comes castañas frescas sen quitarlles o embrión, poden saírche piollos. E para non ter reuma, recoméndase levar unha castaña colgada no pescozo xunto con outras cousiñas.
Así que, cando chega o Magosto, celebra con castañas quentiñas e lembra toda esta historia e tradición que fan da castaña algo moi especial en Galicia.
No CEIP da Cruz celebraremos o noso Magosto a próxima semana, e imos recibir a visita das pandeireteiras "As Camoesas", dirixidas por Eva Méndez, que foi alumna do cole. Para poder cantar con elas, imos aprender dúas cantigas.
Podedes aprendelas no premendo no seguinte enlace, que vos leva ao blog de Música:
Hoxe pola mañá tivemos unha visita moi especial no colexio: Borxa González Castro, creador de Orgullo Galego, estivo connosco para contarnos sobre as antigas tradicións de Defuntos en Galicia.
A través da súa canle de Twitch e da súa conta de Instagram e de Facebook, Borxa leva anos divulgando e estudando os ritos máis típicos desta festa, e grazas a el aprendemos moitas cousas fascinantes.
Falounos das cabazas decoradas, das avelaíñas, que se cría que eran ánimas dos devanceiros, e da Santa Compaña, unha misteriosa procesión de ánimas que aparecía nas noites escuras.
Ademais, explicounos que, en tempos, deixábase a mesa posta na noite de Defuntos para que os espíritos puidesen “cear” e non se varría a casa polas noites, para non botar fóra as ánimas que viñan a visitarnos.
Contounos tamén sobre as curuxas, corvos e mouchos, animais dos que se pensaba que traían "malos" presaxios.
Tamén nos contou sobre os colares de zonchos, feitos de castañas cocidas, que os nenos levaban ao cemiterio para honrar aos defuntos:
Borxa ensinounos esta fermosa foto dos anos 60, que se atopa no Museo do Pobo Galego, na que podemos ver a unha nena galega cun colar de zonchos:
Fíxoa Gustav Henningsen, un home que no ano 1965 chegou a unha pequena aldea de Galicia para saber máis sobre as bruxas, sobre as meigas.
Gustav era un investigador de Dinamarca, un país do norte de Europa, e quería descubrir misterios e historias antigas. Pero o que lle sucedeu foi aínda máis especial: viviu dous anos en Ordes, preto de Santiago, e aproveitou para coñecer as tradicións, os ritos e a música que a xente daquela practicaba.
Grazas a el, hoxe sabemos moito sobre como era esa vida, que en parte xa desapareceu, pero que el axudou a gardar para sempre.
No seguinte enlace podemos escoitar a mesma voz deste estudioso das tradicións, nun podcast da RTVE:
O Samaín en Galicia é unha antiga tradición celta que celebra o fin da colleita e marca o inicio do inverno.
Durante esta noite máxica, as familias lembran aos seus defuntos e acenden candeas para guiar as almas dos que xa non están, e tamén se decoran cabazas.
Sabedes que en varias zonas de Galicia, sobre todo nas provincias de Pontevedra e Ourense ás cabazas tamén se lles chama calacús?
O Samaín é unha festa de lume, lendas e misterio, que tamén inspirou o Halloween moderno.
Os nenos e nenas de 5º e 6º comezan cos Podcasts que iremos subindo á nosa "Radio Camosiña".
Neste 1º podcast preséntannos o que vai ser o Proxecto do centro neste curso:
"Ciencia que coida e preserva".
Escoitádeos atentamente, porque nos explican como a Ciencia pode axudarnos a entender e protexer a Natureza, e que podemos facer para coidar o planeta e garantir un futuro mellor para todos.
Este curso temos algo moi emocionante que celebrar!
A Real Academia Galega anunciou quen recibirá a homenaxe no Día das Letras Galegas do próximo ano: O 17 de maio de 2025 dedicarase ás cantareiras e á poesía popular oral. Que significa isto? Pois que imos lembrar e valorar a todas esas mulleres galegas que foron as creadoras e transmisoras das nosas cancións e tradicións máis fermosas.
A lingua galega continuou viva
durante séculos grazas ao pobo galego, e en especial ás mulleres, que
foron quen de coidala e transmitila de xeración en xeración. Elas
crearon poesía popular, que pasaba de avoas a netas, de nais a fillas,
ou entre veciñas, a través das cantigas.
A homenaxe estará representada por seis mulleres galegas que deixaron a súa pegada a través das súas voces e música: Adolfina e Rosa Casás Rama (de Cerceda), Eva Castiñeira (de Muxía), e as Pandereteiras de Mens, que son Prudencia Garrido Ameijende, Asunción Garrido Ameijende e Manuela Lema Villar (de Malpica de Bergantiños).
Estas mulleres foron moi importantes para que non se perdera esta parte tan bonita da nosa cultura e para que non se perdera a nosa lingua.
Ademais, ao longo deste curso, mes a mes, iremos aprendendo unha cantiga de diferentes zonas de Galicia, para coñecer mellor a riqueza musical da nosa terra.
Este mes comezamos coa Ribeirana de Lira, unha cantiga tradicional que se cantaba moi preto de aquí, en Salvaterra de Miño.
E a versión que escoitaremos é do grupo Os Carunchos, que recuperan moitas destas cancións tradicionais e fannas soar marabillosamente.
Ímosvos poñer un vídeo do programa Alalá da TVG, no que falan dos seráns.
Sabedes que son os seráns? Son festas tradicionais onde a xente se xuntaba para cantar, bailar e tocar música, e así manter vivas as nosas tradicións populares. Era unha forma de compartir momentos de ledicia e unión no pobo.
